محبــوبه عشــوریان | آموزش صنایع دستی

محاسن عمومی چوب

- علی رغم افزایش کاملا محسوس استفاده از چوب در جهان،هنوز هم این ماده به فراوانی و حتی در بسیاری موارد به طور رایگان در اختیار بشر قرار دارد و تهیه ی آن به مراتب از تهیه ی سایر مصال آسان تر و به همین نسبت ارزان تر است.

- مقاومت چوب از نظر فیزیکی،تقریبا معادل و مساوی سایر مصالح مشابه است و ماده ای است سبک که به آسانی شکل می پذیرد و اتصال آن به وسیله ی فاق و زبانه بسیار آسان است.

- چوب به خاطر ساختمان متخلخلی که دارد،پیچ و میخ به آسانی در آن فرو می رود و به واسطه ی همین تخلخل،پرداخت و چسباندن ان نیز به آسانی انجام می شود.

- چوب با وجود سبکی وزنش،مقاومت بسیار زیادی دارد.

- قابلیت هدایت حرارت و نیروی الکتریسیته در چوب بسیار ضعیف و در واقع ناچیز است،به همین دلیل از چوب برای دسته ی ابزار کار،دسته ی وسایل برقی و حرارتی و سایر وسایل عایق،استفاده ی زیادی می شود.

- چوب از نظر خاصیت اکوستیک در درجه ی بسیار بالایی قرار دارد و از آنجا که قابلیت هدایت صوت را ندارد،در معماری جای شایسته ای یافته و در اکثر ساختمان های بزرگ،استودیوهای رادیو و تلویزیون، تالارهای سخنرانی،آمفی تئاتر،سالن های سینما و حتی منازل مسکونی،از آن به عنوان صداگیر استفاده می شود.

- انبساط چوب در برابر تغییرات حرارتی بسیار کم است و قطعات مختلف یک وسیله ی چوبی در اثر افزایش میزان حرارت به هیچ وجه تغییر شکل نمی دهد یا از هم باز نمی شود.

- مقاومت چوب در برابر اسیدها،قلیایی ها و سایر مواد شیمیایی بیش از بقیه ی مواد است لذا برای ساختن چلیک های نگهداری و حمل و نقل رنگ،دارو،اسید و... مورد استفاده قرار می گیرد.

- میزان تحمل چوب در برابر ضربه بسیار زیاد است و به همین جهت در میان بیش از صدها نوع مصالح دیگر،چوب بهترین ماده برای تراورس های راه آهن،زیر سری ماشین آلات ضربه ای و پهن کردن قالی در تعداد بسیار زیاد و بر روی هم شناخته شده است.

- وسایل چوبی به آسانی از یکدیگر قابل جدا شدن بوده و همین مساله باعث می شود تا امکان استفاده ی مجدد از مصالح و وسایل چوبی لسقاط وجود داشته باشد.افزون بر این،رفع معایب سطحی چوب،نظیر گره ها،پوسیدگی سطحی،سوراخ ها و کام ها به آسانی با رنده کردن،بتونه کردن و رنگ آمیزی امکان پذیر است.

- برخی از انواع چوب مانند چوب گردو،ماهاگونی،زبرانا،کیکم،شمشاد،سنجد،تیک،افرای چشم پرنده و... دارای نقوش چشم نواز و زیبایی هستند که در تزیینات مبل سازی،کابینت سازی،قفسه ی کتاب،ساخت جعبه ی وسایل صوتی و به ویژه محصولات صنایع دستی چوبی کاربرد زیادی دارد.

- چوب،نه یخ می زند،نه اکسید می شود و نه مانند بقیه ی مصالح در سرما و گرمای زیاد آسیب می بیند.

- چوب ماده ای است،تجزیه شدنی که بر اثر تجزیه ی آن مواد مختلفی مانند کاغذ،ابریشم مصنوعی، الکل، گاز چوب و... به دست می آید و از ضایعات آن،مانند خاک اره و تراشه می توان برای ساخت محصولات چوبی جدید نظیر فیبر و نئوپان و... استفاده کرد.

معایب عمومی چوب

- چوب پس از تغییر شکل، دوباره به شکل اول بر نمی گردد و در مورد اضافه کردن طول،هم سطح کردن زبانه ها با سطح کلی چوب،پرکردن کام ها و... می بایست از چسب یا قطعات فلزی استفاده شود.در حالی که فلزات را به آسانی می توان ذوب کرد و دوباره مورد استفاده قرار داد.

- چوب به واسطه ی داشتن خلل و فرج فراوان،ماده ای جاذب الرطوبه بوده و نم گیر است و درجه ی رطوبت آن با عوض شدن شرایط جوی تغییر می کند و این نوسان درجه ی رطوبت،موجب افزاش و کاهش حجم چوب و در نتیجه ترک خوردن و افت آن می شود.

- چوب به دلیل برخورداری از قابلیت اشتعال به شدت آسیب پذیر است.افزون بر این،بعد از آتش گرفتن نیز گازهای قابل اشتعالی تولیید می کند که باعث گسترش دامنه ی آتش سوزی می شود و حتی بعد از برطرف شدن منبع اصلی آتش نیز عمل اشتعال چوب ادامه پیدا می کند.گفتنی است چوب در حرارت 275 درجه سانتیگراد ممکن است خود به خود آتش بگیرد.

- چوب در صورت وجود یا پیدایی برخی شرایط ممکن است مورد حمله ی حشرات و قارچ های مختلف قرار گیرد و دچار فساد شود.مشهورترین و رایج ترین آفت چوب موریانه است.

- خواص چوب به ویژه مقاومت آن،نه تنها در گونه های مختلف،بلکه در یک گونه چوب نیز متغیر است و این اختلاف ممکن است از لحاظ خواص مختلف و به ویژه وزن مخصوص و مقاومت باشد و موجب از بین رفتن سریع تر یک قسمت از محصول ساخته،به نسبت قسمت های دیگر در طول زمان مشخص، شود.

- چوب ماده ی آنزیو تروپ است،یعنی خواص و مقاومت آن به نسبت جهت الیافش بسیار متغیر است.