محبــوبه عشــوریان | آموزش صنایع دستی

منبت کاری

منظور از منبت به معنی رویاندن نقش نبات و گل بوته ایجاد کردن بر روی چوب در واقع اجزاي نگاره‌های مختلف از گیاه حیوان و انسان و سایر نگاره‌ها بر روی چوب است و برخی آن را ایجاد گل و مانع و نگاره‌های فرو رفته و برجسته بر روی چوب می‌دانند.

منبت کاری که هنری از مشتمل بر حکاکی و کنده کاری برای چوب بر اساس نقشه‌های دقیق، یکی از هنرهای باسابقه و قدیمی مرتبط با چوب و حتی هنرهای صناعی ایران است منبت کاری در ایران متکی به سابقه بیش از ۱۵۰۰ سال است و حتی عده‌ای از محققان به صراحت اظهار کردند که اون هنر قبل از دوره ساسانیان در ایران رواج داشته است ضمن آنکه برخی از صاحب نظران بر وجود آثار با بهره‌گیری از هنر منبت کاری چوب در بنای باشکوه تخت جمشید تاکید دارند

ابزار کار منبت تا کاری در مقایسه با کنده کاری روی چوب بسیار پیشرفته‌تر ،مفصل تر و متنوع‌تر است و شامل انواع اره سوهان چکش رنده پرگار گونیا و انواع مغار است بدیهی است عامل اصلی در ارائه یک اثر شاخص منبت کاری سخت و حوصله دقت و مهارت و ابتکار و گاه خلاقیت هنرمند است.

مراکز قدیمی منبت کاری چوب در ایران شهرهای آباده و گلپایگان است که از دیرباز به واسطه این هنر شهر بوده‌اند ولی در حال حاضر، افزودن بر دو شهر فوق الذکر، منبت کاری چوب در شهرهای رشت، ارومیه، تهران، اراک، اصفهان و جوکار ملایر هم از رونق برخوردار است.

منبت کاری بر روی مبل، میز و بوفه به زیبایی انجام می‌شود. ضمن آنکه سایر آثار شامل قاب عکس، قاب آیينه، جعبه ي قاشق و چنگال، سرویس‌های رومیزی، انواع ظروف و مجسمه‌های گوناگون و غیره می‌شود .

رعایت نکات ذیل بر ارزش يك كار منبت مي افزايد:

-هرچه طرح در آثار جدیدتر و ابتکاری باشد ارزش کار را بالاتر می‌برد

-هرچه نگاره‌های به کار رفته در یک کار هنری منبت دارای فراز و فرود و خلل و فرج بیشتری باشد بهتر است.

-چه اختلاف سطح در کارهای منبت وجود داشته باشد ارزش کار بالاتر می‌رود

-زاویه‌ها و گوشه‌ها پخش نگاره‌ها در آثار منبت باید به گونه‌ای اصولی و صحیح انجام شده باشد