محبــوبه عشــوریان | آموزش صنایع دستی

افرا

چوب درخت افرا در صنایع چوب واجد ارزش و اهمیت زیادی است. درخت افرا دارای انواع مختلفی است که از آن جمله می توان به افرای صحرایی، افرای کوهستانی،افرای تیز و افرای چشم پرنده اشاره کرد که خصوصیات کلی آنها یکسان است و تفاوت ها مختصر است. از جمله آنکه پوست درخت افرای کوهستانی، خاکستری رنگ است که پس از مدتی به رنگ قهوه ای روشن درآمده و بر روی آن ترک هایی مانند پوست درخت چنار ایجاد می شود و مثل فلس، تکه تکه می شود ولی پوست درخت افرای صحرایی صاف است و پس از گذشت زمان، ترک های طویلی به رنگ سیاه بر روی آن به وجود می آید.در افرای تیز نیز پوست درخت ترک هایی برداشته و چوب پنبه ای می شود.

برگ درخت افرا به شکل پنج پر است که با لبه های دندانه ای که تا حدودی شبیه به برگ موی کوچک است، مشخص می شود و رنگ برگ نیز سبز متمایل به خاکستری است.قابل ذکر است که در افرای کوهستانی، لبه ها دندانه های ریزی دارد که در افرای صحرایی این دندانه ها درشت تر و از همدیگر فاصله دارد، البته در نوع افرای تیز، نوک برگ ها کاملا تیز است. رنگ چوب درخت افرای صحرایی، سفیذ مایل به زرد است و در کناره های آن گاهی رنگ قرمز نزدیک به قهوه ای دیده می شود اما رنگ چوب درخت افرای کوهستانی، سفید مایل به شکری است. چوب درخت افرای چشم پرنده دارای رنگ های سفید مایل به زرد تا سفید مایل به قرمز است و در سطح آن گره های بسیار ریزی وجود دارد که زیبایی خاصی به آن می بخشد. به همین جهت از آن روکش های جالبی تهیه می شود. سختی، سفتی، سبکی نسبی و حالات الاستیکی از خصوصیات ویژه ی چوب افراست.وزن مخصوص چوب افرا حدود 0.54 است.

چوب افرا در مدت زمانی کوتاه خشک می شود، ابزار بر روی آن به راحتی کار می کند و به خوبی پرداخت می شود. ضمن آنکه رنگ کاری و آسترهای مختلف نیز بر روی آن به سهولت انجام و لاک و الکل و لاک های سلولزی را نیز به خوبی بر روی خود می پذیرد.

از چوب افرای کوهستانی برای تهیه ی روکش های مختلف استفاده می کنند که در صنعت درود گری کاربردهای فراوانی دارد.این نوع چوب ضمن تلفیق با روکش های تیره برای معرق کاری نیز به کار برده می شود. همچنین از آن برای ساخت انواع شکلات خوری، آجیل خوری، شمعدان چوبی،پایه چراغ، انواع مهره های چوبی و سایر کارهای خراطی استفاده می شود. چوب افرا در منبت کاری، کنده کاری و نازک کاری نیز مصرف می شود.