محبــوبه عشــوریان | آموزش صنایع دستی

توسکای ییلاقی

این درخت در جنگل های طبیعی شمال ایران و اکثرا در بستر رودخانه ها از ارتفاعات پاییت تا ارتفاع 2000متر از سطح دریا می روید.بلندی این درخت که در لاهیجان سفید توسه نامیده می شود، در جنگل های ایران گاهی از 35متر متجاوز است و قطر تنه ی آن به 80 تا 110 سانتیمتر می رسد و بلندی تنه ی بدون شاخه ی آن نیز به 25متر بالغ می شود. تنه ی آن در ابتدا دارای سطح ناصاف و نامنظم است ولی به تدریج با بالا رفتن سن درخت، بی نظمی های تنه پر شده و به صورت استوانه ای و پر چوب در می آید.

وزن مخصوص چوب توسکای ییلاقی در حدود 0.54 بوده و رنگ چوب درون آن اختلاف چندانی با چوب برون ندارد و صورتی کدر است.توسکای ییلاقی چوبی سبک، نرم، راست تار، خوش کار،قابل تورق، با نقش ساده و بدون نقش و نگار مشخص، ریز بافت و مناسب برای روکش سازی است.گفتنی است که چوب توسکا نسبت به قارچ ها و بیماری ها چوب حساس است و نباید آن را مدت زیادی پس از بریدن در محیط مرطوب نگه داشت. از چوب توسکای ییلاقی در ساخت انواع فراورده های چوبی به ویژه برای قاب و جعبه های زیر ساخت خاتم استفاده می کنند.

توسکای قشلاقی

رویشگاه طبیعی این درخت، اروپا، آسیای غربی، قفقاز، خاور میانه و ارتفاعات پایین جنگل های شمال ایران است.بلندی تنه ی این درخت 12متر بوده و قطر تنه ی آن به 1متر می رسد و درون چوب با برون چوب آن اختلاف رنگ زیادی ندارد و رنگ صورتی کدر است.وزن مخصوص چوب توسکای قشلاقی 0.48 بوده و سبک، نرم، همگن، قابل تورق و راست تار است.ضمن آنکه کار با آن آسان و دوام آن کم است. البته دوام این نوع چوب در داخل آب زیاد بوده و رنگش در درون آب، به نارنجی مایل به زرد تبدیل می شود.از چوب توسکای قشلاقی علاوه بر روکش سازی و پوشش سطوح بزرگ، در صنایع تخته خرده چوب سازی،کاغذ سازی، تخته فیبر سازی، مقوا سازی، ققره ی کابل، قایق سازی و...استفاده می شود.این چوب یکی از چوب های مورد مصرف در منبت کاری نیز بوده است.